Dit weekend maakte ik kennis met filmmaker, kunstenaar, muzikant en schrijver Dick Verdult (1954). Met zijn messcherpe taal en ongelofelijk gevoel voor humor heeft hij exposities over de hele wereld en wordt zijn experimentele Cumbia in clubs gedraaid van Sint-Petersburg tot Tokyo. Van het zien van de documentaire Het is waar, maar niet hier van Luuk Bouwman werd ik dermate opgevrolijkt en geïnspireerd dat het oneerlijk zou zijn om deze kunstenaar niet te delen, vandaar dat ik besloot een stukje te schrijven.
Super normaal
In mijn onderzoek naar zijn werk stuitte ik op zijn portfoliosite. Ik zeg ‘stuitte’ omdat die niet makkelijk te vinden is. Ik begin bij zijn website omdat dit veel zegt over hoe zijn brein werkt. Wanneer je op zijn site komt is het geen klinisch witte strakke website dat professionaliteit tracht uit te stralen. Nee, hij heeft zijn website zeer knullig vormgegeven, alsof het in een hut, op een oude computer in een zeer arm land is gemaakt. De plaatjes grof uitgeknipt en lelijk nabewerkt. Er is een vlag en leeuw te zien met daarvoor een gewapende Nigeriaanse man. Er staat dat dit een Nigeriaanse parachutist is. Tijdens de raid van ‘73 heeft hij in de kelder van zijn neef President Amil Dakkabur veel waardevolle kunst gevonden van Dick Verdult. “We have three truckloads: Truck 01, Truck 02, Truck 03”. Als je interesse hebt kan je hem niet persoonlijk mailen, dat moet via zijn schoonzoon en advocaat Dakh Kalim Nasser. Daaronder zijn drie knoppen waar een foto vrachtwagens op staat. Als je daarop klikt krijg je de inhoud van de vrachtwagen te zien, wat dus een deel van zijn portfolio bevat. Alle foto’s staan kriskras door elkaar heen met vervreemdende tekst eroverheen geschreven in Windows 95 fonts.
Naast de drie knoppen staat ook nog een andere knop: ‘Possible Links’, maar dat is nou juist de enige knop die niet naar een andere pagina linkt.
Zo fuckt hij met zijn kijker. Hij vertelt verhalen die bijna lijken te kloppen, maar ook weer te gek voor woorden zijn. Zijn werk laat serieuze fictie zien. Met serieus bedoel ik niet humorloos, want hij heeft een briljant gevoel voor humor. Maar zijn fictie geeft vlees aan de realiteit. Het is geen kunst dat naar zichzelf verwijst. Dick Verdult heeft een sterke band met de ‘reële wereld’ en maakt daar fantastische verhalen van. Hij speelt met clichés en verwachtingen van de ene cultuur over de andere cultuur. Of zoals Dick dat zegt: “Ik verziek clichés door de verrijking ervan”. Door stereotypes te overdrijven en te vervreemden ontkracht hij ze. Zijn sterkste wapens: humor en taal.
‘Fuck you dolphins’ - Dick Verfult 20??
Dick heeft in zijn eerste twintig jaar van zijn leven, naar eigen zeggen, in twintig verschillende landen gewoond. Hierdoor heeft hij zichzelf constant moeten positioneren in andere culturen en andere waarheden. Voor hem lijkt waarheid iets triviaals. Als iedereen een andere waarheid heeft, waarom zou je er dan je tijd aan verspillen?
Hij speelt met de vergissing. Voor hem is het te gek voor woorden dat je, met alle informatie die je dagelijks te verwerken hebt, een rechtlijnige en coherente visie moet hebben. Hij omarmt de chaos en de gril. Daardoor is hij niet beperkt in het maken en kan hij eigenlijk niks fout doen. Hierdoor verschaft hij zichzelf een enorme vrijheid, een vrijheid waar ik stikjaloers van word.
Dick el Demasiado
Voordat ik vertel wie ‘el Demasiado’ is wil ik eerst nog even de setting schetsen waar ik de documentaire afgelopen zaterdag keek. Sam Andrea en Dennis Erfmann, twee bevriende kunstenaars, organiseerde een (hopelijk terugkerende) documentaire avond over en voor kunstenaars. De films die waren uitgekozen waren; Sam Dillemans - Madness of detail, Dick Verdult - Het is waar, maar niet hier en Planet of the rapes - Jef Andrea. We waren bijeen in het Haarlemse Slachthuisterrein, een extravagante en ruige nieuwe venue. De zalen waren behangen met kunst en de DJ staat boven een muur van automatiek, echt een toptent. Met de bioscoopstoelen op 1,5 meter en popcorn in de hand was het smullen geblazen. Beide documentaires even indrukwekkend maar volledig verschillend. Sam Dillemans gaat meer over het afzien en op de knieën vallen voor de grote denkers en schilders van het verleden, Dick Verdult is voornamelijk spelenderwijs bezig met verschillende culturen op te sponzen in zijn werk. De animatie Planet of the rapes liet een krankzinnig alternatief voor het ontstaan van de Homo Sapiens zien. Het was een mengelmoes van zorgvuldige animatie en slordige hardheid dat samen een mooi resultaat vormt. Er was duidelijk met concentratie aan gewerkt, toch was het rauw. De rauwheid staat ten dienst voor de humor. De animatie is lekker vies, net als de maker Jef Andrea.
Dick is voornamelijk opgegroeid in Latijns-Amerikaanse landen zoals Guatemala, Argentinië en Colombia. Dat is te zien aan de visuele elementen in zijn beeldende kunst. Zijn meest bizarre project: Dick el Demasiado. Toen hij eind veertig was begon hij met Cumbia muziek te maken. Het is een muzieksoort waar nogal op neer wordt gekeken, ‘muziek voor schoonmakers’ wordt het ook wel genoemd. Het is ook een muziekstijl waar bijzonder weinig verandering en vooruitgang in zit. Daarom leek het Dick tof om hier iets mee te doen. Het resultaat: Experimentele Cumbia. De teksten zijn vreemde gedichten die in perfect Argentijns over de tracks heen getetterd zijn. De beats zijn rauw en vies.
In het begin vond ik het moeilijke muziek om naar te luisteren maar inmiddels is het mijn ‘studio-anthem’. Voor mij is dit project een vertoning van volledige vrijheid. Hij neemt iets van een vreemde cultuur omdat hij vind dat dat ook van hem mag zijn. Hij zet het op z’n kop en maakt het eigen. Daarna heeft hij een fictief festival opgezet, heeft hij zelfverzonnen muziekhistorische- en programmaboeken geschreven. Hij is met zelfgemaakte maskers gaan optreden op nationale televisie, en zo heeft hij zijn fictie tot realiteit gemaakt. Uiteindelijk is het festival doorgegaan en inmiddels treed hij over de hele wereld op als Dick el Demasiado. Hoewel de muziek wereldwijd zijn fans vindt, snappen alleen de Spaans sprekende luisteraars alle lagen in zijn teksten. Hij speelt met dubbele betekenissen waardoor er straatpoëzie ontstaat. Het gaat over zaken die het daglicht niet kunnen verdragen, jongeren vinden het prachtig. Twee albums staan op Spotify, zoek die vooral op, ze zijn zeer de moeite waard!
Dick werkt liever niet langer dan drie jaar met een bepaald materiaal, zodoende werkt hij met belachelijk veel verschillende materialen. Hij schrijft boeken, heeft meer dan tien CD’s uitgebracht, schildert, werkt met keramiek, tekenent, en maakt grafisch werk. Daarom ziet veel van zijn werk er ook vrij klunzig uit, maar als je de context enigszins kent ga je er onmiddellijk van houden. De imperfectie vind ik zijn kracht en voortaan volg ik hem op de voet.
Voor mij was deze documentaire echt een mokerslag. Het opent het hek naar de speelplaats. Ik denk dat de film je aan de hand meeneemt en een kijkje geeft in iets dat in eerste instantie onbegrijpelijk lijkt. De perfecte gateway drug naar conceptuele- en Dadaïstische kunst. Zo werkte het voor mij in elk geval wel!
De gehele documentaire is nog niet online te koop. Wanneer dat het geval is voeg ik het toe aan deze blog.
—>De documentaire is 26 augustus te zien bij de Cinetol! https://amsterdamalternative.nl/tickets/9668
Daarnaast heeft Luuk Bouwman laten weten dat er een nieuwe samenwerking tussen Dick en Luuk aankomt. Maar daarover later meer…
Bronnen:
’Dick Verdult - Het is niet waar, maar wel hier’
2017 - Luuk Bouwman
http://www.dickverdult.com.ar/
https://www.luukheezen.nl/podcast-kunst-is-lang/tag/Dick+Verdult